Pauline en ik begonnen allebei in 1999 aan de studie wiskunde, in het bijzonder de richting Wiskunde in Economie en Bedrijf (WEB). Ik herinner me Pauline vooral als een uiterst pientere meid die heel goed weet wat ze wil. Na een aantal jaren bleek die richting WEB haar "niet economisch genoeg"; Pauline switchte voor haar master naar de Universiteit van Tilburg.

Wiskunde bestaat uit zoveel verschillende vakgebieden. Het kan een zoektocht zijn om je passie te vinden. Pauline vertelt: "Ik kan me nog herinneren dat we tijdens onze studie een gastcollege hadden van iemand die werkte bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (nu Autoriteit Consument en Markt). Hij vertelde dat hij had gewerkt aan een onderzoek over fietskartels. Ik vond dat super interessant  maar na mijn afstuderen waren er geen vacatures bij de NMa."

Direct na haar afstuderen wordt Pauline kwantitatief onderzoeker bij een consultancybureau. Ze maakt veel data-analyses, zowel voor onderzoeksopdrachten vanuit de overheid als voor het bedrijfsleven. Ze vindt dat heel leuk om te doen. Tot er na een half jaar een collega weggaat om te gaan werken bij de NMa. Pauline: "Die collega zei 'waarom ga je niet mee?' Maar ik dacht, na een half jaar weggaan, lijkt me heel slecht voor je CV. Het bleef wel spelen in mijn achterhoofd en na drie jaar vond ik dat ik wel loyaal genoeg geweest was. Toen kwam een vacature vrij bij de afdeling directie mededinging van de NMa."

"En dat wilde ik heel graag. Het leek me super-interessant om de markt te onderzoeken, economische analyses te maken. En je was ook een beetje cowboy, dat vond ik ook wel grappig. Ik mocht mee bedrijfsinvallen doen en mensen verhoren, als een soort recherche. Het was een heel afwisselende baan."

In 2008, als Pauline net werkt bij NMa, worden bij een reorganisatie twee afdelingen samengevoegd en  opgeknipt in markten. Als ze er net twee weken werkt, bespreekt ze met de directie op welke sector ze zich straks wil gaan richten. "Ik had geen idee, dus ik zei: 'doe maar de moeilijkste'. Nou, dan moest ik dus naar de netwerksectoren. Dat zijn bijvoorbeeld de energiemarkt en telecommarkt. En dat principe heb ik vastgehouden: elke keer als er een zaak was, zei ik 'doe mij maar het moeilijkste, want dat lijkt me de grootste uitdaging'."

Maar na tien jaar betrapt Pauline zichzelf er op dat zelfs de moeilijkste zaken routine worden. Er is op dat moment wel heel veel gaande op de energiemarkt. "Je legt jezelf best wel lang vast, omdat een groot onderzoek zo drie of vier jaar kan duren. En daar moet je dan wel zin in blijven houden. Dus toen ik wist dat ik eigenlijk liever iets anders wilde gaan doen, ben ik hier en daar gaan koffiedrinken."

En zo begint haar nieuwe zoektocht, gewoon met koffiedrinken, door aan mensen uit haar netwerk en uit haar netwerks netwerk, te vragen: wat doen jullie nou eigenlijk voor werk? Ze vraagt wat rond over de leukste afdelingen bij het Ministerie van Economische Zaken. Ze komt terecht bij de directeur van de afdeling Algemene Economische Politiek. "Die doet heel interessante dingen en je moet er echt verstand van zaken hebben. Je bent daar adviseur en mag over van alles een mening hebben. Dat leek me wel leuk."

"Toen ik daar ging koffiedrinken zei de directeur 'Waar was je drie maanden geleden? Want toen had ik zes vacatures!' Hij beloofde me in gedachten te houden, en binnen een paar weken werd ik teruggebeld dat er een plek zou vrijkomen als senior adviseur op gebied van marktordening Energy en dat ze graag mijn sollicitatiebrief tegemoet zouden zien. Toen ik op gesprek kwam, zei de directeur 'We hebben heel veel reacties gehad op deze vacature. We hebben één iemand uitgenodigd; ik zal niet verklappen wie dat is.' Met een dikke knipoog. Zo zie je maar hoe een beetje netwerken, én weten wat je echt leuk vindt, je enorm op weg kan helpen."

15 jaar na haar afstuderen is Pauline, die begon als kwantitatief onderzoeker, dan meer bezig met kwalitatief onderzoek in haar nieuwe rol als senior adviseur op het gebied van energietransitie. Zodra de minister een vraag heeft, wordt van haar en haar collega's gevraagd om een advies te schrijven. Dat kon over miljarden projecten of subsidies gaan. In plaats van wiskundige vaardigheden en kennis, ligt nu de nadruk op analytische kwaliteiten en logica.

Als haar na een jaar gevraagd wordt waar ze over vijf jaar wil staan, is haar antwoord: 'daar ben ik al'. Of ze geen manager moet worden? Nee, ze wil dicht op de inhoud blijven en is bang dat je dat als manager minder hebt. Maar het klonk keer op keer alsof dat de enige logische route was: van adviseur naar manager.

"Jaar na jaar vroegen ze: 'waar wil je over vijf jaar staan?' Op een gegeven moment zei ik dat ze me maar een loopbaancoach moesten geven, want ik wist het antwoord niet. Met die loopbaancoach mocht ik dromen! Ogen dicht en hoe ziet het ideale plaatje er uit? Wat deed je vroeger graag? Waar word je nu gelukkig van? Ik wilde tot mijn 16e eigenlijk basisschooldocent worden. Maar wiskunde vond ik ook heel leuk; als ik geen zin had in huiswerk maken, kon ik wel wiskunde doen voor de ontspanning. Bij mijn eerdere banen was het problemen oplossen met behulp van wiskunde altijd een soort puzzel voor me geweest. Ik besefte dat ik in mijn adviseursrol de wiskunde miste. Dus wiskundedocent worden leek me wel wat, ook al had ik dat vroeger nooit gedacht. Maar wiskundedocent worden op de middelbare school, waar veel leerlingen helemaal geen zin hebben in wiskunde, leek me verschrikkelijk! Als docent blijven dan het MBO en HBO over. Dan zitten de studenten er tenminste uit eigen keuze." 

Ze twijfelt wel of het fulltime docentschap voor haar afwisselend genoeg is. Een vriend van Pauline is op dat moment directeur van een hogeschool en tipt haar dat ze op het HBO naast het lesgeven ook onderzoek zou kunnen doen. Dus ze begint weer met netwerken en koffiedrinken. Bij het vierde gesprek krijgt ze ter plekke een baan aangeboden als docent bij de faculteit Business, Finance & Marketing van de Haagse Hogeschool.

"En toen dacht ik, oh, dit gaat sneller dan ik in mijn hoofd had. Maar goed, laten we even doorpraten. Qua salaris kan je niet zo veel onderhandelen, maar qua randvoorwaarden misschien wel. Ik vertelde dat ik een vrij intensieve hobby heb: ik zing in vier klassieke koren, en daar wil ik wel de tijd voor vrij houden. En ik wil daarvoor ook genoeg vrije tijd om te reizen. En ik wil minstens 1 dag per week onderzoek doen. En dat kon allemaal, alles was te regelen."

Vervolgens gaat ze koffiedrinken bij het lectoraat Energy in Transition van de Haagse Hogeschool, en tijdens dat gesprek wordt duidelijk dat ze daar haar onderzoek mag komen doen. Lectoraten op de hogescholen werken eigenlijk hetzelfde als haar eerste werkgever: ze halen onderzoeksprojecten binnen vanuit de overheid of bedrijven. Pauline werkt nu bijvoorbeeld als projectleider voor een project over de  verduurzaming van kassen. In dat internationale onderzoek wordt een tool ontwikkeld die telers helpt bij keuzes rondom duurzame energiebronnen.

Anderhalf jaar later wordt de minor Energy in Transition vernieuwd en stapt ze voor haar lesgeeftaken over naar de faculteit Werktuigbouwkunde. "Nu klopt de puzzel, hè? Het was een flinke U-bocht van senior adviseur energietransitie naar docent en onderzoeker op een hogeschool, maar ik doe dit eigenlijk vooral omdat ik dit nu heel erg leuk vind. Ik heb afwisseling en uitdaging nodig. Als ik een van beide taken fulltime zou doen, zou ik denk ik gek worden. Dus ik heb nu een vrij breed takenpakket, maar werken met studenten geeft een extra dimensie. Vooral werken met studenten die het moeilijk hebben, die denken dat ze het niet kunnen. Die studenten dan wel vooruit kunnen helpen, een persoonlijk praatje geven voor een afstudeerder die ik begeleid heb, daar haal ik heel veel plezier en voldoening uit."

"Ik heb op gegeven moment besloten: ik moet gewoon gelukkig zijn en gezond. Dat is mijn hoofdmotivatie. Bij Economische Zaken was de druk heel hoog; dat merkte ik vooral toen ik vertrokken was. Je maakt adviezen die gaan over het landsbelang, over miljarden. Ik was niet verantwoordelijk voor de keuzes, dat is aan de politiek, maar zo'n advies heeft wel veel gewicht. De werkdruk is nu nog steeds hoog en ik voel me nog altijd verantwoordelijk, vooral naar mijn studenten en voor de kwaliteit van het onderwijs, maar ik ben wel minder gestrest. Voor mijn gezondheid is dit beter. Niet de hele dag achter een computer zitten is ook prettig."

Haar eerste baan omschrijft Pauline echt als uitproberen. "Als je net afgestudeerd bent, moet je maar wat proberen en kijken wat je leuk vindt. Bij NMa/ACM kwam ik vrij makkelijk binnen, omdat ik wist wat ik wilde. Ik ben er niet alleen om geld te verdienen; mijn drive is anders. Als je kunt uitleggen waarom je een baan leuk vindt, dan nemen ze je veel makkelijker aan. Zij weten dan dat je specifiek voor hen wilt werken."

Bij het ministerie van Economische Zaken en bij de Haagse Hogeschool ging het net zo. Je kunt als wiskundige met werkervaring, en helemaal als je wat bredere ervaringen hebt, alle kanten op. "Ik blijf wel altijd weer op zoek naar een nieuwe uitdaging, iedere 10 jaar ofzo even de boel opschudden. Misschien komt die managersfunctie er toch nog. Ik kan ook zo weer de energietransitie in duiken."

Echt solliciteren vindt Pauline dus eigenlijk niet leuk. Ze raadt iedereen aan om te netwerken en gewoon met mensen te gaan praten. "Dan hoor je namelijk het echte verhaal. Mensen vinden het altijd leuk om over hun eigen werk te vertellen. En je kunt de eerste persoon ook prima vragen met wie je nog meer moet gaan praten. Nog nooit heeft iemand een informeel gesprek met me geweigerd, doordat ik kon zeggen dat ik was doorgestuurd door iemand die zij kenden. Zo kom je via via telkens weer een stapje dichterbij."

Ik vind het mooi dat de Pauline die ik ken van vroeger, nieuwsgierig naar alles en geinteresseerd in iedereen, die wist wat ze wilde en daar achteraan ging, haar persoonskenmerken perfect weet aan te wenden voor een succesvolle carrière.

	Curriculum Vitae Pauline de Jong
2005 – 2008 Kwantitatief onderzoeker, EIM Business & Policy Research 2008 – 2018 Mededingingseconoom, ACM - Autoriteit Consument & Markt 2018 – 2022 Senior Economic Policy Advisor, Ministerie van Economische Zaken en Klimaat 2022 – heden HBO docent en onderzoeker energietransitie, De Haagse Hogeschool