Penwielmachine van Odhner
[OOO]
Willgodt Theophil Odhner was een Zweeds ingenieur die in Sint-Petersburg woonde. Hij probeerde vanaf 1870 zijn schoonbroer Ludvig Nobel te overtuigen om het nieuwe idee dat hij had voor een rekenmachine in productie te nemen. Afgezien van een kleine prototype-reeks is dat er nooit van gekomen, tot hij eindelijk in 1888 zijn eigen fabriek kon oprichten. De machines waren veel lichter, economischer en dus ook goedkoper dan machines van het Leibniz type. Dit is een exemplaar uit 1890.
De overdracht van tientallen gebeurde door een tandwiel met één enkele tand, die via een tussentandwiel het tandwiel voor de volgende rang aandreef, zoals bijvoorbeeld in $09 + 01 = 10$. Daarvoor is echter relatief veel kracht nodig, waardoor de overdracht van $999\,999 + 1$ naar $(1)000\,000$ voor deze machine het maximaal haalbare was – het toevoegen van een zevende cijfer zou tot splinters hebben geleid! 20 jaar later bedacht Blaise Pascal een andere rekenmachine die de energie voor de overdracht van de tientallen geleidelijk opsloeg, zodat de overdracht zelf met bijzonder weinig kracht kon verlopen. Het nadeel daarvan was dat dit systeem maar in één richting werkte, en de machine enkel kon optellen.
Zie ook het uitgebreide verhaal op de website van de Universiteit van Antwerpen.
